Mensen die meer betrokken zijn met hun werk, voelen zich over het algemeen nuttig.
Mensen die meer betrokken zijn met hun werk, lopen meer risico dat er te veel van hen gevraagd wordt.

Betrokkenheid wordt gezien als een van de pijlers van de positieve psychologie. Betrokkenheid kan zich richten op de ander, op maatschappelijke instituties of op andere zaken. Verreweg het meeste onderzoek rond dit thema richt zich op het werk.
Er zijn diverse definities van het begrip betrokkenheid, bijvoorbeeld:
“De mate waarin medewerkers hun persoonlijke identiteit inzetten op hun werk.” (Kahn, 1990) of
“Een werk gerelateerde positieve toestand van voldoening die  gekenmerkt wordt door vitaliteit, toewijding en absorptie” (Schaufeli, 2002).

Deze week werden de resultaten gepresenteerd van een onderzoek naar de mate van emotionele betrokkenheid in verschillende beroepen. Het onderzoek werd uitgevoerd in 2018 door het CBS en TNO. Werknemers in pedagogische beroepen gaven het vaakst van alle beroepen aan emotioneel betrokken te raken bij hun werk. Dit geldt voor bijna drie op de tien. Ook ervaarden zij het werk bovengemiddeld vaak als veeleisend. Dat laatste geldt nog meer voor werknemers in zorg- en welzijnsberoepen.

Onder leerkrachten in het basisonderwijs is het aandeel dat zei vaak of altijd emotioneel betrokken te raken bij het werk met bijna 39 procent het hoogst van alle onderzochte beroepsgroepen (gemiddeld 15 procent). Zij staan de hele onderzochte periode (2014-2018) al aan de top als het gaat om emotionele betrokkenheid. Leerkrachten tot 35 jaar raken vaker betrokken (42 procent) dan leraren van 35 tot 75 jaar (37 procent). Ook docenten algemene vakken in het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) raken bovengemiddeld vaak betrokken, vrouwen vaker (36 procent) dan mannen (29 procent).

 

Daarnaast is de betrokkenheid bij het werk ook hoog onder psychologen en sociologen (33 procent), docenten beroepsgerichte vakken in het vo en het mbo (29 procent), en onder docenten in het hoger onderwijs (ho) en hoogleraren (27 procent).

 

Emotioneel veeleisend

Werknemers in zorg- en welzijnsberoepen, zoals psychologen, maatschappelijk werkers en verpleegkundigen, en medewerkers van politie en brandweer, vonden in 2018 hun werk het vaakst emotioneel veeleisend. Van de psychologen en sociologen vond 56 procent dat het werk vaak of altijd emotioneel veel van ze vergt (in 2014 nog 49 procent), voor maatschappelijk werkers is dit 50 procent. Van de gespecialiseerde verpleegkundigen rapporteerde ruim 43 procent dat ze hun werk vaak emotioneel veeleisend vinden, van politie- en brandweer medewerkers 37 procent.

 

Emotioneel veeleisend werk speelt een rol in het optreden van gezondheidsklachten en verzuim. Uit eerder onderzoek bleek al dat de gezondheids- en welzijnszorg het hoogste ziekteverzuim heeft van alle bedrijfstakken.

 

Cruciale beroepen

De tien beroepsgroepen waarin werknemers hun werk het vaakst als emotioneel veeleisend ervaren, komen voor op de lijst van cruciale beroepsgroepen, die sinds het uitbreken van COVID-19 door de overheid is opgesteld. Het betreft beroepen in de zorg, politie en brandweer, en het onderwijs.